استاد شیفو میخواهد یک برنامهی تمرینیِ $12$ ساعته برای تقویت عضلات دست و پا طراحی کند. این برنامه بهصورت دنبالهای از بلوکهای تمرینی است. هر بلوک تمرینی، یا مربوط به ورزش دست است یا ورزش پا، و مدت زمان آن نیز بر حسب ساعت، عددی طبیعی است. مثلا یک بلوک تمرینی میتواند از $3$ ساعت تمرین پا تشکیل شده باشد. استاد شیفو به این نتیجه رسیده است کهیک برنامهی تمرینی مناسب، دارای شرایط زیر است:
شکل زیر نمونهای از یک برنامهی تمرینی با شرایط مذکور را نشان میدهد. چند برنامهی تمرینیِ $12$ ساعته وجود دارد که از نظر استاد شیفو مناسب باشد؟ دو برنامهی تمرینی، متمایز محسوب میشوند اگر زمانی (در طولِ $12$ ساعت) وجود داشته باشد که در یک برنامه، برای آن زمان، ورزشِ دست تعیین شده باشد، و در برنامهی دیگر، برای آن زمان، ورزشِ پا تعیین شده باشد.
پاسخ
گزینه (۳) درست است.
برای حل این مسئله، $f(n)$ را بهعنوان تعداد روشهای ساخت یک برنامهی تمرینی $n$ ساعته تعریف میکنیم. با حالتبندی روی مجموع طول دو بلوک تمرینی اول به بازگشتی زیر میرسیم:
$$f(n) = \sum_{k=2}^{n} f(n-k) \cdot \left\lfloor \frac{k}{2} \right\rfloor$$
چرا که اگر مجموع طول دو بازهی اول $k$ باشد، از آنجایی که بلوک اول باید بزرگتر یا مساوی بلوک دوم باشد، $\left\lfloor \frac{k}{2} \right\rfloor$ حالت برای مشخص کردن طولشان وجود دارد. باقی برنامهی تمرینی نیز دارای $f(n-k)$ حالت است.
بهطور مشابه میدانیم:
$$f(n-1) = \sum_{k=2}^{n-1} f(n-1-k) \cdot \left\lfloor \frac{k}{2} \right\rfloor$$
بنابراین میتوانیم بنویسیم:
$$f(n) = f(n-1) + f(n-2) + f(n-4) + f(n-6) + f(n-8) + \ldots$$
اگر با استفاده از این ارتباط $f(n-2)$ را بنویسیم، داریم:
$$f(n-2) = f(n-3) + f(n-4) + f(n-6) + f(n-8) + \ldots$$
پس به نتیجه میرسیم که:
$$f(n) = f(n-1) + 2f(n-2) - f(n-3)$$
و همچنین داریم:
$$f(1) = 0, \quad f(2) = 1, \quad f(3) = 1$$
با استفاده از رابطهی بازگشتی به دست آمده، $f(12)$ را به شکل زیر محاسبه میکنیم:
$$f = 0, 1, 1, 3, 4, 9, 14, 28, 47, 89, 155, 286.$$
بنابراین تعداد برنامههای تمرینی $12$ ساعته که متناسب با شرایط مورد نظر استاد شیفو است، همان $286$ میباشد.